EURALIUS-i në bashkëpunim me Inspektorin e Lartë të Drejtësisë (ILD) hartoi dhe botoi një Manual mbi hetimet disiplinore ndaj gjyqtarëve dhe prokurorëve. Manuali është një produkt i përbashkët i EURALIUS-it dhe ILD-së, një mjet i dobishëm dhe i shumë pritur.

Manuali është një mjet gjithëpërfshirës i ndërtuar për të lehtësuar punën sifudese të ILD-së gjatë hetimit disiplinor të shkeljeve të pretenduara të gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe anëtarëve të Këshillave. Për më tepër Manuali mund të shërbejë edhe si një udhërrëfyes për të kuptuar më mirë sistemin e ri disiplinor të miratuar si pjesë e reformës në drejtësi.

EURALIUS dhe Inspektori i Lartë i Drejtësisë (ILD) organizuan një trajnim dy ditor në Korçë në datat 20 dhe 21 Maj 2021 me fokus ngritjen e kapaciteteve dhe konsolidimin e institucionit. Në këtë trajnim morën gjithashtu pjesë përfaqësues të OPDAT. 

Objekti i trajnimit ishte përpunimi i metodologjisë për inspektimet tematike dhe institucionale. Gjatë trajnimit u preznatuan dhe u diskutuan temat e mëposhtëme: 

• Kuadri Ligjor për inspektimet tematike dhe institucionale të Gjykatave dhe Prokurorive
• Mësimet e nxjerra nga inspektimet e institucioneve të mëparëshme të inspektimit në Shqipëri
• Praktikat më të mira dhe standardet ndërkombëtare për inspektimet tematike dhe institucionale
• Propozime për fusha konkrete ku mund të kryhen inspektime tematike dhe institucionale

EURALIUS, një projekt i financuar nga BE ka përfunduar konfigurimin e pajisjeve të nevojshme për seancat degjimore në distancë për Gjykatën e Shkallës së Parë të SPAK. Për shkak të kufizimeve të COVID-19, anëtarët e shtypit si dhe publiku i gjerë nuk janë në gjendje të marrin pjesë në seancat gjyqësore. Si e tillë, Gjykata e Shkallës së Parë SPAK aktualisht po përballet me një numrër të konsiderueshëm të pyetjeve të marra nga anëtarët e shtypit.

Më 15 dhe 16 Prill 2021, EURALIUS në bashkëpunim me Zyrën e Inspektorit të Lartë të Drejtësisë (ILD), organizoi sesione të mëtejshme trajnuese për inspektorët, këshilltarët dhe ndihmësit ligjorë.
Këto aktivitete kanë si synim krijimin e standardeve për aspekte të ndryshme të fazës përgatitore të hetimit disiplinor dhe kursit të proçesit pas hapjes së hetimit. Në këtë kuptim, trajnierët dhe personieli i ILD patën mundësinë të disuktonin bashkarisht idetë e tyre lidhur me interpretimin dhe zbatimin e dispozitave ligjore dhe të gjejnë gjuhën e përbashkët për shumicën e argumentave apo të qasjeve.
Bazuar në gjetjet dhe përfundimet e të dy trainimeve, ILD do të formalizojë standartet e dakordësuara me qëllim për t’u ndjekur nga të gjithë anëtarët e ILD.

Më 12-13 prill 2021, EURALIUS në bashkëpunim me Shkollën e Magjistraturës, Projektin Italian CSM/AICS dhe PAMECA V organizuan një trajnim online mbi “Sekuestrimi dhe konfiskimi i pasurive në bazë të ligjit për parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar, të veprave penale kundër korrupsionit dhe veprave të tjera penale”. Në trajnim u mbajtën prezantime mbi praktikat ndërkombëtare dhe mbi praktikën gjyqësore shqiptare: Konventat ndërkombëtare mbi sekuestrimin dhe konfiskimin e pasurive të veprave penale kundër korrupsionit dhe veprave të tjera penale; Modele dhe strategji hetimore lidhur me hetimet pasurore dhe konfiskimet e pabazuara në dënime: Raste studimi praktike sipas përvojës italiane si dhe Sekusetrimi dhe konfiskimi i pasurive sipas ligjit shqiptar "Për parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar, të veprave penale kundër korrupsionit dhe veprave të tjera penale" dhe problemet e praktikës gjyqësore. Ky trajnim u ndoq nga rreth 30 magjistratë të cilë treguan interes për temën dhe morën pjesë gjerësisht në diskutime si dhe shërbeu për të shkëmbyer përvojën vendase me atë ndërkombëtare për sekuestrimin dhe konfiskimin e pasurive dhe diskutimin e modeleve dhe strategjive hetimore lidhur me hetimet pasurere dhe konfiskimet.

Më 11 mars 2021 EURLAIUS në bashkëpunim me Shkollën e Magjistraturës, PAMECA V dhe Projektin Italian SCM/AICS organizoi një trajnim online mbi terrorizmin, veprat penale në fushën e terrorizmit dhe lidhja me krimin e organizuar. Në këtë trajnim, Gjyqtari në Gjykatën Penale Ndërkombëtare mbajti një prezantim mbi Terrorizmin Ndërkombëtar në praktikë: Modelet kriminologjike dhe modelet ligjore. Ndërsa Eksperti i Policisë së Shtetit Italian, prezantoi qasjen italiane dhe përvojën në lidhjen ndërmjet terrorizmit dhe krimit të organizuar. Klasifikimi i grupeve terroriste, profileve dhe të kaluarës kriminale, tiparet e grupeve terroriste në Itali dhe evolucioni i tyre ishin disa nga ceshtjet e prezantuara tek për pjesëmarrësit. Ai përshkroi gjithashtu institucionet përgjegjëse ligjzbatuese dhe strukturat e specializuara në luftën kundër terrorizmit në Itali. Trajnimi u ndoq nga rreth 20 gjyqtarë dhe prokurorë të juridiksionit të përgjithshëm, të prokurorisë speciale dhe gjykatës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, të cilët u përfshinë në diskutime të ndezura dhe profesionale.

Më 23-24 mars 2021, EURALIUS në bashkëpunim me Shkollën e Magjistraturës, Projektin Italian CSM/AICS dhe PAMECA V organizuan një trajnim onlinë online mbi hetimin proaktiv kundër korrupsionit, krimit financiar dhe prokurimeve publike.Çështje konkrete të një rasti të nivelit të lartë të korrupsionit, çështja FIMI MEDIA, u prezantua nga Eksperti Afatshkurtër i EURALIUS dhe njëherësh prokuror pranë Prokurorisë Publike Evropiane. Prezantimi fokusohej në mënyra proaktive të hetimit të rasteve të korrupsionit të nivelit të lartë si dhe hetimi i keqpërdorimit të prokurirmit publik në kryerjen e një krimi financiar. Ndërsa Eksperti i PAMECA V prezantoi një pasqyrë e përgjithshme të mjeteve të reja të hetimit kundër veprave penale në lidhje me administratën publike, teknikat e hetimit proaktiv, roli dhe detyrat e agjentit në mbulim, si dhe sistemin Italian të sinjalizuesëve krahasuar me sistemi shqiptar. Një temë tjetër për të cilën gjyqtarët dhe prokurorët shprehen interes ishte një vështim nga jurisprudenca e GJEDNJ mbi teknikat e posaçme të hetimit parandalues prezantuar nga një ekspertët e Shkollës së Magjistraturës. Ky trajnim u ndoq nga 25 magjistratë dhe shërbeu për të shkëmbyer përvojën vendase me atë ndërkombëtare për ofrimin e hetimeve efikase dhe të pavarura, duke përdorur teknika të reja hetimi si dhe instrumentët dhe metodologji konkrete për të përmirësuar bashkëpunimin ndërkombëtar.

Më 24 Mars, një ceremoni përurimi u zhvillua në ambientet e Gjykatës së Lartë në nder të katër anëtarëve të sapoemëruar të gjykatave, Gjyqtarët Sokol Binaj, Albana Boksi, Sandër Simoni dhe Klodian Kurushi. Përfaqësuesit e EURALIUS ishin të ftuar në këtë event dhe shprehën gatishmërinë e projektit për të vazhduar mbështetjen mbi organizimin dhe performancën efikase të Gjykatës së Lartë.

EURALIUS në bashkëpunim me Ministrinë e Drejtësisë dhe Drejtorinë e Ndihmës Juridike Falas kanë përgatitur një Manual të Ndihmës Juridike, i cili synon të mbështesë praktikuesit në zbatimin e kuadrit legjislativ që rregullon ndihmën juridike.
Manuali përshkruan të gjithë hapat proceduralë që kërkohen të ndërmerren në procedurat gjyqësore në lidhje me ndihmën juridike. Përveç kësaj, manuali adreson pyetje të zakonshme të aplikimit, si dhe pyetje në lidhje me caktimin e avokatëve, pasi është dhënë ndihma juridike dytësore.

Më 18 Mars 2021, EURALIUS në bashkëpunim me Shkollën e Magjistraturës përmbyllën ciklin e trajnimeve online me një trajnim përfundimtar mbi risitë e Ligjit për Ndihmën Juridike të Garantuar nga Shteti.
Ekspertët e EURALIUS, gjyqtari Thomas Traar dhe Dr. Arta Vorpsi dhe Znj. Ersida Sefa nga Shkolla e Magjistraturës, mbajtën një prezantim të institucioneve që ofrojnë ndihmë juridike, kriteret për dhënien e ndihmës juridike dhe standardet dhe praktikat ndërkombëtare. Trajnimi mori një qasje praktike dhe përfshiu prezantimin e Manualit të ri të Ndihmës Juridike të përgatitur me ndihmën e EURALIUS-it.